Yaşlılıkta birçok psikiyatrik tablo görülebilir. Bunamalara değişik yaşlarda rastlanmakla birlikte, yaşlılarda özellikle 65 yaş üstünde görülme hızı artmaktadır.

Yaşlılık dönemi, biyolojik ve psikolojik değişikliklerin yoğun yaşandığı, yaşamın doğal bir evresi olarak kabul edilse de bu dönemde psikiyatrik bozuklukların görülme sıklığı da artmaktadır. Psikiyatrik tablolar çevresel sorunlarla çok ilişkili olsa da bu yaşlarda tüm beden gibi, beynin yaşlanması önemli faktördür.

Yaşlılıkta Görülen Psikiyatrik Tablolar ve Bunamalar

Yaşlılıkta Görülen Psikiyatrik Bozukluklar

Yaşlanma, bedende birçok fizyolojik bozulmalara yol açar.Bu durum birçok psikolojik sorunları da beraberinde getirebilir.

1. Depresyon: Yaşlılarda , günlük işlerini yapmakta zorlanma, fiziksel hastalıklar ve kayıplar,yalnızlık nedeniyle daha sık görülür. Depresyon, uyku bozuklukları, iştah kaybı, umutsuzluk duygusu ve günlük işlerde zorlanma gibi belirtilerle kendini gösterir. Yaşlı bireylerde depresyon tedavi edilmezse, yaşam kalitesi oldukça bozulur ve yaşlanma daha da hızlanır.

2. Anksiyete Bozukluklar, Yaşlılarda sağlıkla ilgili endişeler ön plandadır. Kendini idare etmekte zorlanma, başkalarına muhtaç olma korkusu endişeye yol açar., Kalp çarpıntısı, huzursuzluk, olumsuz düşünme, karamsarlık, takıntılar gibi belirtiler sıkça kendini gösterebilir.

3. Psikotik Bozukluklar: Gerçeği değerlendirmede bozulma,şüphecilik, çevresinden zarar görebileceği düşünceleri,hayal görme yaşlı bireylerde görülebilir.Bu tablolar bunama gibi hastalıklarla yakından ilişkilidir. Halüsinasyonlar, paranoya, gerçeklikten kopma gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Beyindeki yaşlanma süreci, çok ilaç sayıda kullanma, ağır tıbbi rahatsızlıklar nedeni olabilir.

   
   
   
   
   
   

Bunamalar

Bunama, yaşlılıkta sıklıkla görülen bir tablodur. Bu hastalıklar, genellikle hafıza kaybı, düşünme, iletişim ve günlük yaşam aktivitelerinde zorluklarla kendini gösterir.

1. Alzheimer Hastalığı: Alzheimer, en yaygın bunama türüdür.Unutkanlık ve hafıza kaybı, zaman ve yer kavramında bozulmalar, konuşma güçlükleri ve kişilikte değişimler gibi belirtilerle kendini gösterir. İleri vakalarda kişi bağımsızlığını kaybedebilir.

2. Vasküler Bunama : beyin damarlarının tıkanması sonucu gelişir ve Alzheimer'a benzer şekilde hafıza kaybı ve düşünme güçlüklerine yol açar.

3. Lewy Cisimcikli Bunama ve Parkinson Bunama:  Titremenin eşlik ettiği motor belirtiler,hayal görme,düşünce bozuklukları , bilişsel bozulma ,davranışsal sorunlar gibi psikiyatrik bulgularla kendini gösterir

   
   
   
   

Yaşlılıkta Psikiyatrik Sorunların Nedenleri

Yaşlılıkta psikiyatrik hastalıkların ortaya çıkmasında birçok faktör rol oynar:

1. Biyolojik Değişiklikler: Yaşlanma süreci, beyin fonksiyonlarını etkileyebilir. Beyindeki kimyasal dengesizlik, beynin yapısal değişiklikleri nedenler arasındadır.

2. Bedensel Sağlık Sorunları: . Diyabet, kalp hastalıkları,böbrek ve karaciğer yetmezliği,damar sertliği inme gibi sağlık sorunları yaşlılarda yaygındır.

3. Sosyal İzolasyon:. Aile üyelerinin kaybı, arkadaş çevresinin daralması ve sosyal etkinliklerin azalması, yalnızlık ve bir işe yaramama duygusu ,kendini idare etmekte zorlanma yaşlının ruhsal dünyasını olumsuz etkiler.

4. Bilişsel Gerileme: Yaşla birlikte zihinsel yeteneklerin azalması, bunama gibi durumların başlangıcını işaret edebilir. Bu durum, hafıza kaybı ve düşünsel işlevlerdeki bozulmalarla birlikte gelir.

   
   

Yaşlılıkta Psikiyatrik Sorunlarda Sağaltım

Yaşlılıkta psikiyatrik sorunların tedavisi çok yönlü bir yaklaşım gerektirir.

1. Psikoterapi: Yaşlı bireyler için destekleyici psikoterapi, duygusal sorunların çözülmesinde ve sosyal becerilerin geliştirilmesinde önemli bir rol oynar.

2. İlaç Tedavisi:, Yaşlılarda psikiyatrik bozuklukların tedavisinde çeşitli ilaçlar uzmanlarca reçete edilmektedir.

3. Sosyal Destek: Aile üyeleri,arkadaşlar,sosyal guruplarla sağlanan sosyal destek, yaşlı bireylerin psikolojik sağlığını destekleyicidir.. Sosyal etkinliklere katılmak ve guruplara dahil olmak, yalnızlık hissini azaltabilir.

4. Aerobik egzersizler: Düzenli egzersiz, yalnızca fiziksel sağlığı değil, zihinsel sağlığı da iyi gelir..

Yaşlılıkta görülen psikiyatrik bozukluklar, zamanında müdahale ve tedavi ile çok iyi yönetilebilir. Dr. Mehmet Celalettin Üner, yaşlıların psikiyatrik sağlıklarını korumak için düzenli kontrol ve psikolojik destek almasının önemini vurgulamaktadır. Erken teşhis ve uygun tedavi , yaşlı bireylerin yaşam kalitesini artırarak huzurlu bir yaşlılığın kapısını açabilir.